Υπ’ αρ. 37/2024 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς


Σύμφωνα με το σκεπτικό της υπ’ αρ. 37/2024 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς κατά τη διάταξη του άρθρου 77 παρ.1 του ν.4548/2018 “Αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιριών” (ΦΕΚ Α΄ 104/13.6.2018), από την έναρξη ισχύος του οποίου (1η.1.2019, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 190 παρ. 1 αυτού), καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 63δ και 90 έως 146 του ν.2190/1920 (άρθρο 189 στοιχείο α’ του ιδίου νόμου): “Την εταιρία διοικεί το διοικητικό συμβούλιο. Η διοίκηση της εταιρίας περιλαμβάνει τη διαχείριση και τη δικαστική και εξώδικη εκπροσώπηση της. Με την επιφύλαξη του άρθρου 87, το διοικητικό συμβούλιο ενεργεί συλλογικά”, ενώ στη διάταξη του άρθρου 86 παρ. 1 αυτού ορίζεται ότι: “Το διοικητικό συμβούλιο είναι αρμόδιο να αποφασίζει για κάθε πράξη που αφορά τη διοίκηση της εταιρείας, τη διαχείριση της περιουσίας της και την εν γένει επιδίωξη του σκοπού της” και στη διάταξη του άρθρου 87 του εν λόγω νόμου ότι: “1. Το διοικητικό συμβούλιο μπορεί να αναθέτει τις εξουσίες της διαχείρισης και εκπροσώπησης της εταιρίας σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα, μέλη του ή μη, εφόσον αυτό επιτρέπεται, σύμφωνα με το καταστατικό. Το καταστατικό μπορεί επίσης να επιτρέπει στο διοικητικό συμβούλιο ή να το υποχρεώνει να αναθέτει τον εσωτερικό έλεγχο της εταιρίας σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα, μη μέλη του. 2. Τα πρόσωπα αυτά μπορούν, εφόσον δεν το απαγορεύει το καταστατικό και προβλέπεται από τις αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου, να αναθέτουν περαιτέρω την άσκηση των εξουσιών που τους ανατέθηκαν ή μέρους τούτων σε άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή τρίτους…3…4. Με διάταξη του καταστατικού ή με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, εφόσον το καταστατικό το επιτρέπει, μπορεί επίσης να συγκροτείται εκτελεστική επιτροπή και να ανατίθενται σ αυτήν ορισμένες εξουσίες ή καθήκοντα του διοικητικού συμβουλίου. Στην περίπτωση αυτή, η σύνθεση, οι αρμοδιότητες, τα καθήκοντα και ο τρόπος λήψης των αποφάσεων της εκτελεστικής επιτροπής, καθώς και κάθε θέμα που αφορά τη λειτουργία της ρυθμίζονται με το καταστατικό ή την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου σχετικά με τη συγκρότησή της”. Η γενική συνέλευση είναι κατά κανόνα  αρμόδια (αποκλειστική αρμοδιότητα αρθρ. 117 Ν. 4548/2018) για την εκλογή των μελών του ΔΣ και την ανάκληση αυτών  (77 παρ. 2 και 78 Ν. 4548/2018). Οι σύμβουλοι (μέλη ΔΣ),  που εκλέγονται είναι μέτοχοι ή μη, φυσικά (αρθρ. 83) πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα (με ορισμό συνυπεύθυνου φυσικού προσώπου αρθρ.77παρ.4), είναι τουλάχιστον τρεις (3) και όχι περισσότεροι των δεκαπέντε (15) ή όσοι προβλέπονται στο καταστατικό εντός του νομίμου  ορίου (αρθρ.77  παρ. 3 και 4 Ν. 4548/2018).  Οι πράξεις της ΑΕ που αφορούν το ΔΣ (εκλογή μελών-παύση αυτών, στοιχεία αυτών) υπόκεινται σε δημοσιότητα (12 και 13 Ν. 4548/2018) και ισχύουν έναντι των καλόπιστων τρίτων (84 Ν. 4548/2018).

Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 67 παρ. 1 εδαφ. α΄ ΚΠολΔ, αν υπάρχουν ελλείψεις σχετικά με την ικανότητα των διαδίκων για δικαστική παράσταση με το δικό τους όνομα ή σχετικά με τη νόμιμη εκπροσώπηση τους και την άδεια ή την εξουσιοδότηση που απαιτείται για τη διεξαγωγή της δίκης, εφόσον μπορούν να συμπληρωθούν, το δικαστήριο αναβάλλει την πρόοδο της δίκης και ορίζει προθεσμία για τη συμπλήρωση των ελλείψεων (ΟλΑΠ 13/2018, ΑΠ 1159/2019, ΑΠ 1182/2010 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1473/2009 ΕφΑΔ 2009.1365, ΑΠ 1814/2008 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Περαιτέρω, κατά το άρθρο 69 ΑΚ, καθένας που διαθέτει έννομο συμφέρον έχει δικαίωμα να προκαλέσει το δικαστικό διορισμό προσωρινής διοίκησης νομικού προσώπου αν ελλείπουν τα πρόσωπα που απαιτούνται για τη διοίκηση του νομικού προσώπου ή αν τα συμφέροντά τους συγκρούονται προς εκείνα του νομικού προσώπου. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και για το διοικητικό συμβούλιο ανώνυμης εταιρίας, με την έννοια ότι κάθε μέτοχος έχει έννομο συμφέρον να ζητήσει από το Μονομελές Πρωτοδικείο της περιφέρειας, όπου έχει την έδρα της η εταιρία, κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (άρθρο 786 παρ. 1 του ΚΠολΔ), το μεταβατικό διορισμό μελών του διοικητικού της συμβουλίου (ΟλΑΠ 18/2001, ΑΠ 765/2005) όταν αυτά ελλείπουν. Με την ως άνω διάταξη, που έχει εξαιρετικό χαρακτήρα, επιδιώκεται η προστασία των συμφερόντων του νομικού προσώπου και των τρίτων προσώπων (εταίρων, πιστωτών) που σχετίζονται με αυτό, αλλά και του ευρύτερου συνόλου, ενόψει της σημασίας που έχουν τα νομικά πρόσωπα και ιδιαίτερα οι εμπορικές εταιρίες, ως μέσο άσκησης οικονομικής δραστηριότητας. Το λειτούργημα δε των μελών της προσωρινής διοίκησης ανώνυμης εταιρίας που διορίστηκε για ορισμένο χρονικό διάστημα, λήγει με την πάροδο του χρόνου, έστω και αν δεν έπαψε να υπάρχει ο λόγος, που προκάλεσε το διορισμό, λόγου χάρη δεν εκλέχθηκε ακόμη αιρετή διοίκηση. Η μη εκλογή της τελευταίας δεν είναι λόγος για αυτόματη παράταση της θητείας της προσωρινής διοίκησης, που πρέπει να χορηγηθεί από το Δικαστήριο, που διόρισε την προσωρινή διοίκηση. Συνεπώς, η μη ολοκλήρωση του έργου για το οποίο διορίσθηκε η προσωρινή διοίκηση και μέσα στην προθεσμία που έταξε το Δικαστήριο, δε δικαιολογεί την αυτόματη (χωρίς δικαστική απόφαση) παράταση της θητείας της προσωρινής διοίκησης μέχρι της αντικατάστασης της από το Δικαστήριο, διότι, ναι μεν ο διορισμός έγινε για την επιτέλεση ορισμένου έργου, πλην όμως αυτό πρέπει να επιχειρηθεί μέσα στην προθεσμία, που όρισε η δικαστική απόφαση, που διόρισε την προσωρινή διοίκηση. Η μη ολοκλήρωση του έργου δεν μπορεί να οδηγήσει σε αυτόματη παράταση της προθεσμίας, καθώς αυτό θα προκαλούσε ανασφάλεια δικαίου. Κατά συνέπεια, η πάροδος του χρόνου μέσα στον οποίο έπρεπε να ενεργήσει η προσωρινή διοίκηση, χωρίς να ολοκληρωθεί το έργο οδηγεί στην παύση του λειτουργήματος αυτού και πρέπει να υποβληθεί προς το Δικαστήριο αίτηση παράτασης της θητείας της προσωρινής διοίκησης ή αίτηση διορισμού νέας προσωρινής διοίκησης (ΕφΑθ 8408/1998 ΕλλΔνη 1999.407).

Πηγή: Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών Νόμος