• Τι είναι το σωματείο;

Σωματείο είναι η ένωση προσώπων που επιδιώκει μη κερδοσκοπικό σκοπό. Αποκτά προσωπικότητα όταν εγγραφεί σε ειδικό δημόσιο βιβλίο που τηρείται στο πρωτοδικείο της έδρας του. Για να συσταθεί ένα σωματείο χρειάζονται είκοσι (20) τουλάχιστον ενήλικα μέλη.

• Ποιος νόμος προβλέπει τα σχετικά με την σύσταση ενός σωματείου;

Ο Αστικός Κώδικας. Το δικαίωμα της ίδρυσης σωματείου είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο.

• Τι πρέπει να περιλαμβάνει το καταστατικό ενός σωματείου;

Για να είναι έγκυρο το καταστατικό του σωματείου, θα πρέπει να καθορίζει:

1. Το σκοπό του σωματείου, που μπορεί να είναι οποιοσδήποτε μη κερδοσκοπικός σκοπός, αρκεί να είναι νόμιμος, την επωνυμία, δηλαδή το όνομα που θα χρησιμοποιεί το σωματείο προς τους τρίτους, καθώς και την έδρα του.
2. Τους όρους της εισόδου, της αποχώρησης και της αποβολής των μελών, καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.
3. Τους πόρους του σωματείου, που είναι συνήθως οι εισφορές των μελών του.
4. Τον τρόπο της δικαστικής και της εξώδικης αντιπροσώπευσης του σωματείου, το οποίο  εκπροσωπείται από ολιγομελές όργανο.
5. Τα όργανα της διοίκησης του σωματείου, καθώς και τους όρους με τους οποίους καταρτίζεται και λειτουργεί η διοίκηση και παύονται τα όργανά της. Συνήθως τη διοίκηση του σωματείου αναλαμβάνει ολιγομελές όργανο (π.χ. Διοικητικό Συμβούλιο, Εξελεγκτική Επιτροπή), το οποίο υλοποιεί τις αποφάσεις του ανώτατου οργάνου του σωματείου, που είναι η συνέλευση των μελών και ταυτόχρονα εκπροσωπεί το σωματείο στις σχέσεις του προς τους τρίτους. Το καταστατικό ορίζει τον τρόπο ανάδειξης του διοικητικού συμβουλίου και ειδικότερα τη θητεία του, τη διαδικασία εκλογής του κοκ.
6. Τους όρους, με τους οποίους συγκαλείται, συνεδριάζει και αποφασίζει η συνέλευση των μελών, που είναι το ανώτερο όργανο του σωματείου και έχει την γενική αποφασιστική αρμοδιότητα για κάθε υπόθεση του σωματείου.
7. Τους όρους για την τροποποίηση του καταστατικού, και
8. Τους όρους για την διάλυση του σωματείου.

• Ποια είναι η διαδικασία για την σύσταση του σωματείου;

Το σωματείο αναγνωρίζεται με την έκδοση διάταξης από το αρμόδιο Ειρηνοδικείο, είναι απαραίτητο να προσκομισθούν τα εξής έγγραφα:

1. Πρακτικό ίδρυσης με τις υπογραφές όλων των μελών (εις διπλούν),
2. Υπεύθυνη δήλωση των μελών προσωρινής διοίκησης ότι δεν στερούνται τα πολιτικά τους δικαιώματα (εις διπλούν),
3. Πίνακας μελών των μελών της προσωρινής διοίκησης (εις διπλούν) και
4. Καταστατικό με τις υπογραφές όλων των μελών (εις τριπλούν) μαζί με μια (1) φωτοτυπία.

Ο αρμόδιος δικαστής, αφού ελέγξει ότι όλα έχουν γίνει τυπικά νόμιμα, επικυρώνει το καταστατικό και διατάσσει τη δημοσίευση της περίληψής του στον Τύπο και στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Ταμείου Νομικών καθώς και την εγγραφή του σωματείου στα βιβλία σωματείων του Πρωτοδικείου. Το καταστατικό του σωματείου επικυρώνεται από τον Ειρηνοδίκη και αφού κοινοποιηθεί στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών, κατατίθεται στο αρχείο του Πρωτοδικείου, όπου, αφού ελεγχθεί η τήρηση των κατά νόμο δημοσιεύσεων και κοινοποιήσεων, εγγράφεται στο βιβλίο σωματείων, λαμβάνοντας αριθμό συστάσεως, ο οποίος μαζί με το έτος ιδρύσεως, συνηθίζεται να αναγράφεται μαζί με την επωνυμία στη σφραγίδα του σωματείου. Για να μπορέσει να λειτουργήσει το σωματείο μετά την αναγνώρισή του, είναι απαραίτητη η απόδοση ΑΦΜ από την αρμόδια Δ.Ο.Υ και η πραγματοποίηση έναρξης εργασιών, ενέργειες που θα πρέπει να λάβουν χώρα εντός τριάντα (30) ημερών από την αναγνώριση του σωματείου.

• Από πότε υφίσταται νομικά το σωματείο;

Το σωματείο υφίσταται από την στιγμή που θα εγγραφεί στο βιβλίο σωματείων (βλπτ. παραπάνω).

• Πώς πραγματοποιείται η τροποποίηση του καταστατικού;

Η τροποποίηση του καταστατικού γίνεται με απόφαση της συνέλευσης του σωματείου, εάν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά. Ισχύει από την στιγμή που θα εγγραφεί στο βιβλίο σωματείων (βλπτ. παραπάνω).

• Επιτρέπεται η είσοδος νέων μελών;

Αν το καταστατικό δεν ορίζει διαφορετικά, η είσοδος νέων μελών επιτρέπεται πάντοτε

• Μπορούν να αποχωρήσουν τα μέλη του σωματείου; Επιτρέπεται η αποβολή μέλους;

Τα μέλη έχουν δικαίωμα να αποχωρήσουν από το σωματείο. Η αποχώρηση πρέπει να γνωστοποιείται τρεις τουλάχιστον μήνες πριν από τη λήξη του λογιστικού έτους και ισχύει για το τέλος του. Η αποβολή μέλους επιτρέπεται είτε 1. στις περιπτώσεις που προβλέπει το καταστατικό, είτε 2. αν υπάρχει σπουδαίος λόγος και το αποφασίσει η συνέλευση. Το μέλος που αποβλήθηκε έχει δικαίωμα να προσφύγει στο Δικαστήριο.

• Τι δικαιώματα έχουν τα μέλη του σωματείου;

Τα μέλη του σωματείου έχουν ίσα δικαιώματα. Ιδιαίτερα δικαιώματα απονέμονται ή αφαιρούνται με την συναίνεση όλων των μελών.

• Έχουν δικαιώματα/ υποχρεώσεις όσα πρόσωπα παύσουν να είναι μέλη του σωματείου;

Όχι, δεν έχουν κανένα δικαίωμα στην περιουσία του. Οφείλουν να καταβάλουν την εισφορά τους ανάλογα με το χρόνο που παρέμειναν μέλη.

• Μπορεί να μεταβληθεί ο σκοπός του σωματείου;

Για να μεταβληθεί ο σκοπός του σωματείου πρέπει να συναινέσουν όλα τα μέλη. Οι απόντες συναινούν εγγράφως.

• Πότε διαλύεται ένα σωματείο;

Το σωματείο διαλύεται στις περιπτώσεις που προβλέπει το καταστατικό. Το σωματείο διαλύεται μόλις τα μέλη του μείνουν λιγότερα από δέκα.